Giới thiệu
Luật bóng đá FIFA là nền tảng pháp lý quan trọng nhất trong môn thể thao vua, tạo nên sự công bằng, thống nhất và chuyên nghiệp cho mọi trận đấu trên toàn thế giới.
Được biên soạn và cập nhật thường niên bởi IFAB (Hội đồng Hiệp hội Bóng đá Quốc tế), các điều luật FIFA chính thức được FIFA áp dụng cho tất cả các giải đấu quốc tế và cấp quốc gia.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hệ thống 17 luật bóng đá FIFA hiện hành, từ quy định về thời gian thi đấu, hành vi phạm lỗi đến các nguyên tắc mới như VAR.
Nếu bạn muốn theo dõi bóng đá một cách sâu sắc, đây chính là nội dung bạn không thể bỏ qua.
1. Cơ cấu và nguồn gốc của luật bóng đá FIFA
Ai ban hành luật bóng đá?
Mặc dù FIFA chịu trách nhiệm tổ chức các giải đấu, nhưng luật bóng đá lại do IFAB xây dựng – một tổ chức độc lập thành lập từ năm 1886, gồm đại diện từ Anh, Scotland, Wales, Bắc Ireland và FIFA.
FIFA có quyền gì với luật bóng đá?
FIFA là đơn vị áp dụng và giám sát việc thực thi luật bóng đá trên toàn cầu, đồng thời có tiếng nói quan trọng trong việc phê chuẩn và triển khai các điều chỉnh luật.
2. Tổng quan 17 luật bóng đá FIFA hiện hành
Danh sách 17 luật cơ bản
-
Sân thi đấu
-
Bóng thi đấu
-
Số lượng cầu thủ
-
Trang phục thi đấu
-
Trọng tài
-
Trợ lý trọng tài
-
Thời gian thi đấu
-
Giao bóng và bắt đầu trận
-
Bóng trong – ngoài cuộc
-
Bàn thắng
-
Việt vị
-
Lỗi và hành vi sai phạm
-
Đá phạt trực tiếp và gián tiếp
-
Phạt đền
-
Ném biên
-
Phát bóng
-
Phạt góc
Mỗi điều luật đều được diễn giải chi tiết trong tài liệu chính thức của FIFA, hiện đã được dịch sang hơn 20 ngôn ngữ.
3. Những cập nhật nổi bật của luật bóng đá FIFA
VAR – Công nghệ hỗ trợ trọng tài
Kể từ World Cup 2018, VAR đã được áp dụng chính thức để hỗ trợ trọng tài trong các tình huống: bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ và nhận diện sai người. VAR giúp nâng tỷ lệ quyết định chính xác lên tới 93-95%.
Luật thay người – Tối đa 5 lần
Do ảnh hưởng từ đại dịch, FIFA cho phép mỗi đội thay tối đa 5 cầu thủ trong 3 lượt thay người chính (trừ thời gian nghỉ giữa hiệp và hiệp phụ).
Thẻ phạt với HLV
Kể từ 2020, HLV có thể bị phạt thẻ vàng hoặc đỏ nếu có hành vi phản ứng thái quá với trọng tài hoặc vi phạm quy tắc ứng xử kỹ thuật.
4. Quy định quan trọng trong luật bóng đá FIFA
Luật việt vị
Việt vị là khi cầu thủ nhận bóng từ đồng đội trong tư thế đứng gần khung thành đối phương hơn hậu vệ cuối cùng, trừ tình huống đá phạt góc, phát bóng hoặc ném biên.
Lỗi và hình phạt
Cầu thủ vi phạm sẽ bị phạt thẻ vàng (cảnh cáo), thẻ đỏ (đuổi khỏi sân), hoặc quả đá phạt / phạt đền cho đối phương. FIFA quy định rõ các hành vi như đá người, kéo áo, dùng tay chơi bóng, hay ngăn cản tình huống ghi bàn.
Tình huống bóng chạm tay
Từ 2021, FIFA đã làm rõ: nếu tay chạm bóng một cách không tự nhiên hoặc làm tăng kích thước cơ thể để cản bóng, sẽ bị coi là lỗi, dù cố ý hay không.
5. Thời gian thi đấu và bù giờ
Cấu trúc thi đấu
Trận đấu tiêu chuẩn có 2 hiệp, mỗi hiệp 45 phút, cộng thêm thời gian bù giờ tùy thuộc diễn biến trận. Nếu hòa trong trận knock-out, sẽ có hiệp phụ và luân lưu.
Quản lý thời gian hiệu quả
Theo hướng dẫn mới của FIFA, thời gian bù giờ cần phản ánh chính xác các sự kiện gián đoạn như VAR, thay người, ăn mừng bàn thắng.
Kết luận
Luật bóng đá FIFA là xương sống của mọi trận đấu chuyên nghiệp trên toàn cầu.
Việc hiểu rõ các quy định này không chỉ giúp người hâm mộ thưởng thức trận đấu sâu sắc hơn mà còn tạo ra một môi trường bóng đá công bằng, minh bạch và hiện đại hơn.
Dù bạn là người xem bình thường hay chuyên gia chiến thuật, việc cập nhật luật bóng đá mới là điều không thể thiếu để theo kịp nhịp phát triển nhanh chóng của môn thể thao vua.
Về tác giả
Nguyễn Khánh Duy – nhà báo thể thao với hơn 10 năm kinh nghiệm, từng cộng tác với VTC, FOX Sports Asia và hiện là biên tập viên cao cấp tại nhiều nền tảng thể thao lớn.
Với nền tảng kiến thức sâu rộng về luật thi đấu, anh không chỉ mang đến nội dung chuẩn mực mà còn giúp độc giả Việt Nam hiểu đúng, hiểu sâu về bóng đá quốc tế theo chuẩn FIFA.
8 Câu hỏi thường gặp
1. FIFA có tự viết luật bóng đá không?
Không, luật do IFAB ban hành và FIFA áp dụng.
2. Có bao nhiêu luật bóng đá FIFA cơ bản?
Tổng cộng có 17 điều luật chính thức.
3. VAR được áp dụng trong những tình huống nào?
Bàn thắng, penalty, thẻ đỏ và nhận diện sai cầu thủ.
4. Một đội được thay tối đa bao nhiêu cầu thủ?
5 cầu thủ trong 3 lượt thay chính, không tính hiệp phụ.
5. Có thể ghi bàn từ ném biên không?
Không, luật FIFA không công nhận bàn từ ném biên trực tiếp.
6. Việt vị có áp dụng cho ném biên không?
Không, ném biên không tính lỗi việt vị.
7. FIFA cập nhật luật bóng đá bao lâu một lần?
Hằng năm, IFAB sẽ công bố bản cập nhật vào tháng 3 hoặc 4.
8. Trọng tài có quyền thay đổi quyết định sau khi tham khảo VAR không?
Có, nhưng quyết định cuối cùng vẫn do trọng tài chính đưa ra.
